محدود کردن موضوع

وقتی موضوعی که علاقمند به دانستن در مورد آن هستیم را پیدا کردیم باید سعی کنیم آن را محدود کنیم تا قابل مطالعه و بررسی باشد. مثلا علی به موضوع "آب و هوا" خیلی علاقه دارد. اما این موضوع بسیار گسترده است و انجام پژوهش در مورد آن نیاز به وقت و انرژی زیادی دارد. او باید با مطالعه و تفکر بیشتر در مورد آب و هوا قسمتی از موارد مربوط به موضوع را انتخاب کند که هم مورد علاقه و هم در توان او است. علی با این توصیه موضوع زیر را برگزید:

تغییرات آب و هوا در کشور ایران چگونه است؟

اما این موضوع همچنان موضوعی باز و گسترده است و با وجود اینکه علی آنرا محدود کرده، ولی هنوز به اندازه کافی محدود نیست و نیاز به کار بیشتر دارد. از این رو توجه به در دسترس بودن اطلاعات در مورد موضوع مورد نظر، حجم اطلاعات در دسترس، میزان قابل اتکا بودن اطلاعات و سختی جمع آوری داده ها به بیشتر محدود کردن موضوع کمک می کند. برای مثال علی با کمک معلم علوم خود موضوع مورد علاقه خود را به صورت زیر باز نویسی کرد:

تغییرات آب و هوا در کشور ایران با تمرکز بر روی شرایط اقلیمی استان تهران و شهر تهران در 50 سال اخیر چگونه بوده است؟

این موضوع هم مکان جغرافیایی طرح را دقیق مشخص می کند و هم بازه زمانی مورد مطالعه را محدود می نماید. علاوه بر این مکان و بازه انتخاب موضوع به گونه ای است که به راحتی بتوان به داده های مورد نظر دسترسی پیدا کرد. بنابراین انتخاب موضوع محدود و مشخص اولین و شاید به جرات بتوان گفت مهم ترین بخش یک پژوهش است.